Gebelikte Kan Pıhtılaşmasının Nedenleri
Gebelik, vücutta fizyolojik ve hormonal birçok değişikliğin meydana geldiği bir dönemdir. Bu değişikliklerden biri de kanın pıhtılaşma eğiliminin artmasıdır. Gebelikte kan pıhtılaşması (tromboz) oluşumunun arkasında birkaç temel neden bulunmaktadır. Aşağıda bu nedenler detaylı bir şekilde açıklanmıştır:
- Hormonal Değişiklikler: Gebelik sırasında östrojen ve progesteron gibi hormonların seviyeleri yükselir. Bu hormonlar kanın pıhtılaşma faktörlerini artırarak, doğum sırasında ve sonrasında aşırı kanamayı önlemeye yardımcı olur. Ancak bu durum, pıhtı oluşma riskini de beraberinde getirir.
- Kan Akışının Yavaşlaması: Büyüyen rahim, pelvis bölgesindeki ve bacaklardaki (özellikle sol bacaktaki) toplardamarlara baskı yapabilir. Bu baskı, kan akışının yavaşlamasına neden olur ve pıhtı oluşumu için uygun bir ortam yaratır.
- Kan Bileşimindeki Değişiklikler: Gebelikte, pıhtılaşma faktörleri (fibrinojen gibi) artarken, pıhtılaşmayı engelleyen bazı faktörlerin aktivitesi azalır. Bu değişim, kanın daha kolay pıhtılaşmasına yol açar ve tromboz riskini yükseltir.
- Fiziksel Hareketsizlik: Gebeliğin ilerleyen dönemlerinde hareket kısıtlılığı yaşanabilir. Uzun süre hareketsiz kalmak (örneğin, uzun yolculuklar veya yatak istirahati), kan dolaşımını yavaşlatarak pıhtı oluşumunu tetikleyebilir.
- Genetik veya Edinilmiş Pıhtılaşma Bozuklukları: Faktör V Leiden mutasyonu, protrombin gen mutasyonu veya antifosfolipid sendromu gibi kalıtsal veya sonradan edinilmiş pıhtılaşma bozuklukları olan gebelerde, tromboz riski daha yüksektir.
- Önceden Var Olan Risk Faktörleri: Obezite, sigara kullanımı, 35 yaş üstü gebelik, çoğul gebelik (ikiz, üçüz) veya sezaryen doğum gibi faktörler de pıhtılaşma riskini artırabilir.
- Geçirilmiş Tromboz Öyküsü: Daha önce derin ven trombozu (DVT) veya pulmoner emboli (akciğerde pıhtı) geçirmiş olan gebeler, tekrar pıhtı oluşumu açısından daha yüksek risk altındadır.
Gebelikte kan pıhtılaşması, ciddi komplikasyonlara (örneğin, pulmoner emboli) yol açabileceğinden, risk faktörlerinin farkında olmak ve gerekli önlemleri almak önemlidir. Doktor kontrolünde düzenli takipler, hareketli yaşam, bol sıvı tüketimi ve gerektiğinde kan sulandırıcı ilaç kullanımı gibi yaklaşımlar, riski azaltmaya yardımcı olabilir. Eğer gebelik sırasında bacaklarda ağrı, şişlik, kızarıklık veya nefes darlığı gibi belirtiler ortaya çıkarsa, derhal tıbbi yardım alınmalıdır. |