Gebelikte diyabet tanısı nasıl konulur ve hemşirelik rolü nedir?

Gebelik döneminde ortaya çıkan diyabetin teşhis süreci ve sağlık profesyonellerinin bu süreçteki sorumlulukları, anne-bebek sağlığı açısından büyük önem taşır. Tanı yöntemlerinden tedavi takibine kadar uzanan bu yolculukta hemşireler, gebelere rehberlik eden kilit aktörler olarak öne çıkıyor.

Konu kakkında 1 soru soruldu ve cevaplandı

Gebelikte Diyabet (Gestasyonel Diyabet) Tanısı Nasıl Konulur?

Gebelikte diyabet tanısı, genellikle gebeliğin 24-28. haftaları arasında yapılan tarama testleri ile konulmaktadır. Tanı süreci şu şekilde işler:

Oral Glukoz Tolerans Testi (OGTT): En yaygın kullanılan tanı yöntemidir. Hamile kadına 75 gram glukoz içirilir ve açlık, 1. saat ve 2. saat sonunda kan şekeri ölçülür. Tanı kriterleri genellikle şöyledir
Açlık kan şekeri ≥ 92 mg/dL
1. saat kan şekeri ≥ 180 mg/dL
2. saat kan şekeri ≥ 153 mg/dL
Bu değerlerden birinin bile yüksek olması gestasyonel diyabet tanısı koydurur.
Risk Faktörlerine Göre Erken Tarama: Obezite, ailede diyabet öyküsü, önceki gebelikte gestasyonel diyabet varlığı, iri bebek doğurma öyküsü gibi risk faktörleri olan gebelerde, ilk trimesterde (gebeliğin ilk üç ayında) açlık kan şekeri veya OGTT ile erken tarama yapılabilir.
Açlık Kan Şekeri Ölçümü: İlk prenatal vizitte açlık kan şekeri ≥ 126 mg/dL veya rastgele kan şekeri ≥ 200 mg/dL saptanması durumunda, gebelik öncesi var olan diyabet (pregestasyonel diyabet) tanısı konulabilir.

Hemşirelik Rolü Nedir?

Hemşire, gestasyonel diyabetin tanı, tedavi ve takip sürecinde hasta eğitimi, danışmanlık ve bakım koordinasyonu sağlayarak kritik bir rol oynar. Hemşirelik rolleri şunları içerir:

Eğitim ve Danışmanlık:
Gebelikte diyabetin anne ve bebek üzerindeki olası riskleri (örn. iri bebek, doğum travması, yenidoğan hipoglisemisi, preeklampsi) hakkında bilgilendirme yapar.
Sağlıklı beslenme planı oluşturulmasında diyetisyen ile işbirliği yapar. Karbonhidrat sayımı, öğün düzeni ve porsiyon kontrolü konularında eğitim verir.
Düzenli fiziksel aktivitenin önemi ve gebelikte uygun egzersizler hakkında bilgi sağlar.
Kendi Kendine Kan Şekeri İzlemi Eğitimi:
Gebeye kan şekeri ölçüm cihazını (glukometre) doğru kullanmayı, ölçüm zamanlarını (açlık ve yemek sonrası) ve hedef değerleri öğretir.
Ölçüm sonuçlarını kaydetme ve yorumlama konusunda rehberlik eder.
İlaç Tedavisi ve İnsülin Uygulaması:
Diyet ve egzersizle kontrol altına alınamayan durumlarda, hekim tarafından reçete edilen oral antidiyabetik ilaçlar veya insülin tedavisi hakkında bilgi verir.
İnsülin enjeksiyon teknikleri, doz ayarlama, insülin saklama koşulları ve hipoglisemi belirtileri konularında eğitim ve destek sağlar.
Psikososyal Destek:
Tanı sonrası oluşabilecek kaygı, stres ve korkularla baş etmede gebeye duygusal destek verir.
Aile üyelerini sürece dahil ederek sosyal destek sistemini güçlendirir.
Komplikasyonların İzlenmesi ve Önlenmesi:
Anne adayını preeklampsi, polihidramniyos (amnion sıvısının artması) ve enfeksiyon gibi olası komplikasyonlar açısından izler.
Fetal iyilik hali değerlendirmeleri (NST, ultrason) için gebe takip programına uyum sağlanmasını teşvik eder.
Doğum Sonrası Bakım ve Takip:
Doğumdan sonra gestasyonel diyabetin genellikle düzeldiği, ancak tip 2 diyabet gelişimi riskinin arttığı bilgisini verir.
Lohusalık döneminde sağlıklı yaşam tarzı değişikliklerinin sürdürülmesi ve postpartum 6-12. haftalarda OGTT ile tarama yaptırılması konusunda danışmanlık yapar.

Sonuç olarak, hemşire gebelikte diyabet yönetiminde multidisipliner ekip (hekim, diyetisyen, psikolog) içinde yer alarak, gebeye bütüncül ve sürekli bir bakım sunar. Bu süreçte hemşirenin temel amacı, anne ve bebek sağlığını en üst düzeyde korumak ve gebeye yaşam kalitesini artıracak beceriler kazandırmaktır.

Yeni Soru Sor / Yorum Yap